GUSTAVE-AMEDÉE VISART DE BOCARMÉ ,  zevende burgemeester van Sint-Kruis (1889-1894), graaf

Brussel 10 mei 1830 - Sint-Kruis 9 april 1894


Gustave Marie Amedée Visart de Bocarmé werd op 10 mei 1830 geboren als oudste van de zeven kinderen van Marie Jean Visart de Bocarmé (Doornik, 29 januari 1794 - Sint-Kruis, 30 oktober 1855) en Marie-Thérèse de Man (+ Sint-Kruis 28 oktober 1883). Gustave bracht zijn eerste vijf jaren door in Villers-Saint-Amand met zijn broers Emile (° 1833- Temploux 1919) en Ernest (1834- Sint-Kruis 1917). Het gezin verhuisde in 1835 naar Sint-Kruis en ging er het kasteel Rooigem bewonen. Daar werden zijn andere broers en zussen geboren. Amedée Visart de Bocarmé (4 november 1835 – Brugge 29 mei 1924) huwde met Emilie Faignart (1838-1875) en met Nathalie van den Steen de Jehay (1852-919) en was burgemeester van Brugge van 1876 tot 1924 en bewoonde na het overlijden van zijn vader het kasteel Rooigem als buitenverblijf. (1) Een jongere broer van Gustave, Léon (°21 december 1837) huwde met Henrica Storm (1842-1925) en verdiende zijn militaire sporen in Mexico. Hij kreeg op het kerkhof van Sint-Kruis een merkwaardig huldemonument.

Gustave zelf trouwde in 1870 als veertigjarige met zijn nicht barones Isabelle van Zuylen van Nyevelt van de Haar (Brugge, 1 januari 1845 - Nice, 27 augustus 1876), dochter van de diplomaat Gustave van Zuylen en Julie Visart de Bocarmé. Ze hadden een zoon en een dochter die ongehuwd bleven: Henri Gustave (Sint-Kruis 16 februari 1871 - Brugge 9 mei 1956) en Juliana Maria (Sint-Kruis 17 december 1872 - 31 mei 1890). Eigenlijk was er ook een derde kindje: Paul Marie werd te Sint-Kruis geboren op 4 augustus 1874 en overleed vier maanden later op 22 december. Moeder Isabelle van Zuylen overleed in Nice in 1876. Gustave bleef op het kasteel Rooigem wonen met zijn twee kinderen en huishoudpersoneel.

Het wapen van de familie Visart de Bocarmé de Bury: in lazuur een keper van goud, vergezeld van drie hindekoppen van zilver. Het wapen wordt getopt door een gravenkroon. Deze geschilderde kartonnen kaarsenobiit hing aan één van de kaarsenkandelaars rond de kist van Ernest Visart de Bocarmé (Visart-Saint-Amand 5 oktober 1834), broer van Gustave. Hij was gehuwd met Louise Cuypers van Grysoord (1840-1929) en was provincieraadslid van West-Vlaanderen. Hij overleed op 3 april 1917 en werd in de kerk van Sint-Kruis begraven. In de hoeken vormen de cijfers zijn sterfjaar 1917.  (45 x 35 cm, collectie kerkfabriek Heilige Kruisverheffing en Sint-Jozef, erfgoedobjectnummer PWV.0710.0101)

Burgemeester Gustave Visart

 

Als jongvolwassene kende Gustave zijn vader Marie Jean vooral als burgemeester van Sint-Kruis (van 1847 tot diens overlijden in 1855). Het duurde vijf jaar eer er een nieuwe officiële opvolger van hem kwam. Eerste schepen Joseph Hoste was interim dienstdoende burgemeester, maar na zijn plotse overlijden in 1860 kwamen er in 1861 verkiezingen. Tot ieders verrassing werd niet de 31-jarige Gustave Visart de Bocarmé aangesteld, die nochtans de meeste stemmen had behaald, maar jonkheer Jules de Bie de Westvoorde.

Na diens overlijden in 1888 haalde Gustave in 1889 opnieuw de meeste stemmen en werd hij nu wel aangesteld tot burgemeester. Hij was intussen weduwnaar sinds 1876. Burgemeester Visart overleed in 1894 en werd in 1896 opgevolgd door baron Ferdinand de Maleingreau d’Hembise.

 

Geëngageerd

 

In 1888 was graaf Gustave Visart lid geworden van de Schuttersgilde van de Vrije Archiers van Maria Theresia van Oostenrijk in Sint-Kruis (nu’ van Mynheere Sint Sebastiaen Sint-Kruis’). Hij werd meteen ook deken en dat tot zijn overlijden op 9 april 1894. Naar oude gewoonte werd dan zolang hij ‘over aarde’ lag - dat is tot aan zijn begrafenis - de rouwvlag van de gilde uitgehangen.

◄  Op de grafzerk van de familie Visart de Bocarmé op het kerkhof van Sint-Kruis prijken twee wapenschilden, waaronder rechts die van de familie Visart de Bocarmé.

Graaf Gustave Visart de Bocarmé was ook voorzitter van de kerkfabriek. Als vermogend parochiaan sponsorde hij in 1883, samen met burgemeester Jules de Bie de Westvoorde, de kerkklok voor de nieuwe kerk. Ze werden er samen peter van. De bronzen klok werd bij haar wijding gedoopt als ‘Sint-Jozef’ en woog 800 kg. Op de klok stond volgende tekst: “St.-Jozef gegoten voor St-Kruis anno 1883 / Jonker Jules de Bie de Westervoorde, burgemeester/ Graaf Visart de Bocarmé, voorzitter kerkfabriek/  E.H. Verstraete, pastor/ A.L.J. Vanaerschoot oudste heeft me gegoten te Loven anno 1883.” Felix Verstraete was toen pastoor en wijdde de klok. (2)

 

Eric Colenbier, augustus 2023

 

(1) Nogal letterlijk overgenomen van Dries van den Abeele, ‘De twaalf burgemeesters van Sint-Kruis’ in Brugs Ommeland, 2011/4, p. 195-217); zie ook zijn pagina op wikipedia. Aangevuld met data uit Archiefbank Brugge SAB.

Over zijn broer Amédée die burgemeester van Brugge werd: De Busscher Jan (juni 2022) ‘Wie was dat ook alweer? Graaf Amédée Charles Louis Visart de Bocarmé’ in Brugge die Scone, p. 23-27.

(2) Colenbier Eric (2020, 26 augustus) ‘Klokken komen en gaan’, in Kerk & Leven Federatie Sint-Kruis, p. 1 en 3. De klok verdween eind december 1943 helaas in een Duitse smeltoven.